april, 2020 - Autisme België

Autisme en boosheid, een combinatie die vaak voorkomt en wat kan zorgen voor lastige situaties. Als ouder of begeleider voel je je vaak machteloos en zou je het liefste willen dat je in de huid van het kind kon kruipen om hem of haar te helpen. In dit bericht ga ik jullie kort uitleggen waar de boosheid vandaan komt en geef ik jullie een voorbeeld van een boosheidsplan: de “Trap richting een goede bui”Autisme en boosheid: waar komt de boosheid toch vandaan?Boosheid is een emotie die we net als blijdschap, verdriet en angst soms nodig hebben. De emotie boosheid wordt ingezet als verdediging en kan soms zelfs overgaan in agressie. Boosheid ontstaat in sommige gevallen doordat er te veel irritatie wordt opgekropt, maar het wordt ook ingezet als een soort ‘masker’ waarachter eigenlijk angst schuil gaat. Het lichaam ontlaadt bij boosheid negatieve gevoelens en soms is dat nodig om je daarna weer een stuk beter te voelen. Vergelijk het maar met een regenbui die de hemel weer doet opklaren. Sommige mensen worden sneller boos dan anderen. Over het algemeen wordt ervaren dat kinderen met autisme snel boos worden. Waar komt dit vandaan en wat kunnen we ermee?Om te begrijpen waar boosheid bij kinderen met autisme meestal vandaan komt, is het belangrijk dat je de werking van de hersenen van mensen met autisme begrijpt:Informatie komt (sterk of zwak) binnen via de zintuigen.Er worden lijntjes aangemaakt in de hersenen: Deze komen vaak met elkaar in de knoop. Het kind heeft tijd nodig om deze lijntjes uit de knoop te halen.De lijntjes komen uiteindelijk in een ‘cirkeltje’, als dit goed gaat werken de hersenen op de juiste manier samen en de informatie wordt gezien in de context van de situatie, daarna wordt er een interpretatie aan gegeven en volgt er een passende reactie. Dit gaat overigens vaak fout doordat veel informatie met elkaar in de knoop zit.Als het cirkeltje half of foutief gevormd wordt, volgen er onaangepaste of onduidelijke gedragingen en reacties.Hier is altijd begeleiding bij nodig, van iedereen om de persoon met autisme heen. Daarom is het ook zo belangrijk dat steeds meer mensen weten wat autisme is en hoe je er mee om kunt gaan.De boosheid bij kinderen met autisme begint meestal met overprikkeling en gaat snel over in boosheid of agressie als er nog meer prikkels binnenkomen waar eigenlijk absoluut geen plaats meer voor is.VoorbeeldEen voorbeeld hoe je met -autisme en boosheid- kan omgaan:Sofie is aan het tekenen met haar zusje, haar zusje pakt steeds de stiften die zij juist wil gebruiken (prikkels via de ogen, maar ook gezonde irritatie). Tegelijkertijd zit haar moeder aan de telefoon (prikkels die binnenkomen via de oren) en is haar vader aan het koken (prikkels die binnenkomen via de neus en de oren). Sofie is in haar hoofd hard bezig met het uit elkaar halen van alle lijntjes en het vormen van cirkeltjes. Niemand heeft dit door, ze zit namelijk ‘gewoon lekker te tekenen’.Sofie begint haar frustratie over de stiften te uiten door met een harde stem te zeggen dat haar zusje lelijk tekent. Haar vader hoort dit en spreekt Sofie hier op aan, maar dat vindt Sofie oneerlijk want haar zusje was immers diegene die haar frustreerde door de stiften te pakken die zij wilde. Dit kan Sofie echter niet benoemen want dat cirkeltje heeft ze nog niet gevormd in haar hoofd. Sofie reageert geïrriteerd tegen haar vader en nu gaat haar moeder zich er ook mee bemoeien. Het hoofd van Sofie was al vol met prikkels en de stem van haar moeder erbij wordt te veel. Ze slaat met de deur en rent al schreeuwend naar boven.Niemand begrijpt goed waarom Sofie zo heftig reageert op een ‘klein’ probleem. Alleen wanneer je door de ogen van Sofie naar de situatie kijkt en rekening houdt met wat er zich allemaal in haar hoofd afspeelt zou je haar reactie kunnen begrijpen.Dit is makkelijker opgeschreven dan in werkelijkheid gedaan. Elke situatie is weer anders en het is onmogelijk om altijd alle factoren die de boosheid veroorzaken op te vangen. Het is wel belangrijk dat je bij elke situatie de uitleg van de lijntjes en de cirkeltjes in je achterhoofd houdt. Daar ligt namelijk de basis van het ontstaan van boosheid. Om een woedeaanval te voorkomen moet je dus eigenlijk al doorhebben wanneer het kind hulp nodig heeft bij het uit de knoop halen van de lijntjes.Als de vader of moeder van Sofie bij het tekenen aan tafel hadden gezeten, hadden ze kunnen zien dat Sofie zich ergerde aan het feit dat haar zusje steeds de stiften (niet expres) pakte die Sofie graag had gewild. Sofie had hier iemand nodig die dat cirkeltje voor haar rond maakte en een voorbeeld van een juiste reactie gaf:“Sofie, jij vindt het vervelend dat je zusje steeds de stiften pakt, dit doet ze niet expres, je kunt haar vertellen welke kleur je nodig hebt en vragen of jij die nu mag gebruiken.”Boosheidsplan – Autisme en boosheidDit is een plan dat je opstelt met het kind wanneer het kind zich vrolijk voelt en een rustig hoofd heeft. In het KOEKIE – boosheidsplan (Trap richting een goede bui) dat hieronder staat, kan je zien hoe zo’n plan werkt.In veel van dit soort plannen wordt er gesproken over de opbouw van woede, ik wil het liever ‘De trap richting een goede bui’ noemen omdat dit positiever is en omdat het uit de boosheid komen veel zwaarder is (trap beklimmen) dan het opbouwen van woede (trap aflopen).Je bespreekt samen hoe je kunt merken dat het kind zich vrolijk, rustig, geïrriteerd, boos of woedend voelt. Dit is om voor het kind zelf, herkenbaar te maken in welke fase van boosheid het zit, maar ook om het voor anderen (gezinsleden of klasgenootjes) duidelijk te maken.Je bespreekt wat het kind nodig heeft om de ‘Trap richting een goede bui’ weer op te klimmen bij de verschillende emoties.Je zoekt samen een plek waar dit plan mag hangen.Om voor het kind en voor anderen duidelijk te maken in welke emotie het kind op dat moment zit kan je bijvoorbeeld een post-it stickertje laten ophangen bij de juiste trede. Dit zullen ze in een boze bui alleen niet altijd willen. ?Trap richting een goede buiWil jij een lege “Trap richting een goede bui” hebben? Onderaan dit blogbericht staat een link om hem te downloaden!Tips voor het omgaan met autisme en boosheidNatuurlijk heeft ieder persoon op deze wereld een unieke combinatie van factoren nodig om zich beter te gaan voelen wanneer hij of zij boos is. Ook voor kinderen met autisme bestaat er niet één aanpak die voor allemaal werkt. Ik geef hier wat tips, pik eruit waarvan je denkt dat het zou kunnen werken, of test het de komende tijd uit!Laat boosheid toe: boosheid is een gezonde reactie van het lichaam en het is soms nodig voor ontlading. Begrens het gedrag wel door duidelijk aan te geven wat wel en niet mag tijdens de boosheid: “Je zusje slaan mag niet, je mag wel 10 keer je kussen hard slaan”Geef aan waar het kind boos mag zijn: “Je mag boos zijn, dat mag je in je eigen kamer gaan doen”.Soms werkt het zelfs om aan te geven hoe lang het kind boos mag zijn.Ben je bij de situatie geweest? Spoel de situatie even terug, bedenk wat er allemaal is gebeurd en vertel dit op het juiste moment aan het kind. Dit helpt om de lijntjes in de hersenen sneller uit de knoop te halen. Heeft het kind de situatie wel goed overzien, heeft het kind een situatie verkeerd geïnterpreteerd, of heeft het met een verkeerde reactie boosheid bij iemand anders veroorzaakt? Dit zijn vragen die je jezelf moet stellen.Als mens hebben we de neiging om op te lossen, te helpen en te praten in moeilijke situaties waarin iemand boos is. Probeer eens stil te zijn en te zorgen voor zo weinig mogelijk prikkels. Wees geduldig en rustig, op die manier geef je het kind de tijd om de ‘lijntjes’ uit de knoop te halen.Ga eens na wat jij zelf fijn vindt wanneer je boos bent. Wil je dat iemand tegen jou aanpraat of wil je juist alleen gelaten worden?Als het kind in staat is om jouw stem te verdragen op dat moment, vertel het dan alleen feiten over de situatie. “Jij bent boos, je hebt met je voet tegen de deur geschopt want jij mag nu geen chips van mij. We gaan over 5 minuten avondeten en als jij nu chips eet, zit je buik al vol.”Geef het kind het gevoel dat het begrepen wordt, ook al is het misschien onredelijk in jouw ogen, op dat moment zal het kind dat nooit inzien en accepteren.Hieronder staat de lege trap richting een goede bui. Je kunt hem aanklikken en opslaan om hem daarna te kunnen printen en invullen. Een hele fijne, gratis, tool om te gebruiken bij autisme en boosheid! Veel plezier ermee!Blijf je graag op de hoogte van die nieuwe updates?Schrijf je dan nu in op onze nieuwsbrief. ×

Maandarchieven: april 2020

Autisme en Boosheid – Duidelijke uitleg en handige tips voor iedereen!

Autisme en Boosheid – Duidelijke uitleg en handige tips voor iedereen!

Gamen en autisme: Game over of next level?

Gamen en autisme: Game over of next level?

ADHD en autisme waar zit de overlap tussen?

ADHD en autisme waar zit de overlap tussen?

Maandarchieven: april 2020

Autisme en Boosheid – Duidelijke uitleg en handige tips voor iedereen!

Autisme en Boosheid – Duidelijke uitleg en handige tips voor iedereen!

Gamen en autisme: Game over of next level?

Gamen en autisme: Game over of next level?

ADHD en autisme waar zit de overlap tussen?

ADHD en autisme waar zit de overlap tussen?

Please Login

Registration

Forgotten Password?